نورسنجی در عکاسی آنالوگ
همانطور که قبلا در مقاله‌ی اشتباهات رایج گفتیم که نورسنجی یکی از مهمترین ابعاد عکاسی آنالوگ می‌باشد. عکسی که به خوبی نوردهی شده باشد بهترین نتایج را برای شما به ارمغان خواهد آورد. اما سوال اینجاست که نوردهی خوب چیست و چگونه به آن برسیم؟
فیلمی که با آن عکاسی می‌کنید، شرایط نوری که در آن قرار دارید و ظاهری که از عکس انتظار دارید نورسنجی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد. انواع مختلف نورسنجی و تکنیک‌های مختلفی برای آن وجود دارد، مانند نورسنجی به وسیله‌ی خود دوربین، نورسنجــی نقطه‌ای، قاعــده‌ی Sunny 16، نورسنجی تابشی (تصادفی) و یا حتی به وسیله نرم‌افزار‌هایی که روی گوشی‌های هوشمندتان وجود دارد می‌توانید عمل نورسنجی را انجام دهید. از آنجایی که روش‌های متعددی برای اینکار وجود دارد ما سعی می‌کنیم در مورد متداول‌ترین آنها در این پست بحث کنیم.
Underexposed نکنید!
به طور کلی بهتر است که فیلم‌های خود را Underexposed نکنید. پس تنظیمات خود را طوری قرار دهید که فیلم حتی کمی Overexposed شود. مخصوصا در فیلم‌های نگاتیو رنگی و سیاه و سفید که هر دو از ظرفیت نوردهی بالایی برخوردار هستند، Underexposed کردن باعث افزایش ناخواسته Grain (بافت فیلم به صورت ذرات کوچک دانه‌ای) و تولید رنگ‌های یک دست و ثبت جزئیات کمتری در سایه‌ها خواهد شد.
برای جلوگیری از Underexposed شدن فیلم از نورسنجی روی روشن‌ترین قسمت‌های عکس (Highlights) اجتناب کنید و بلکه برعکس، سعی کنید در نقاط تیره (Shadows) و سایه روشن (Midtones) نورسنجی انجام دهید.
مطالبی که در این مقاله می‌توانید مطالعه کنید
فیلم سیاه و سفید
فیلم سیاه و سفید به طور کلی طیف گسترده‌ای در نوردهی دارد، بدین معنی که عملکرد بسیار خوبی در Overexpose شدن از خود نشان می‌دهد. هنگام عکاسی با فیلم‌های سیاه و سفید با در نظر گرفتن شرایط نوری‌ای که در آن عکاسی می‌کنید روی قسمت‌های روشن نورسنجی انجام ندهید و نقاط تاریک و سایه‌روشن را برای اینکار انتخاب کنید. برخی از فیلم‌های سیاه و سفید حتی تا ۳ الی ۴ پله هم قابلیت Overexpose شدن دارند.
البته اگر جزئیات سایه‌ها برای شما مهم است از روش‌های گفته شده پیروی کنید ولی در صورتی که جزئیات قسمت‌های روشن اهمیت دارند یا اصطلاحا به دنبال عکس‌های ضدنور هستید باید روی قسمت‌های روشن نورسنجی انجام دهید.
۱/۱۰۰۰ ثانیه با f2.4
۱/۲۵۰ ثانیه با f2.4
۱/۱۲۵ ثانیه با f2.4
۱/۶۰ ثانیه با f2.4
۱/۳۰ ثانیه با f2.4
۱/۱۵ ثانیه با f2.4
فیلم نگاتیو رنگی
همانند فیلم‌های سیاه و سفید فیلم‌های نگاتیو رنگی هم از ظرفیت نورگیری گسترده‌ای برخوردار هستند و در برابر نور عملکرد بسیار خوبی از خودشان نشان می‌دهند. با توجه به نمونه‌های زیر، در عکس اول روی سایه‌ها که تاریک‌ترین بخش عکس بودند نورسنجی انجام شده است که تقریبا پرنورترین عکس محسوب می‌شود و به خاطر ظرفیت بالای نوردهی فیلم Kodak Ultra Max 400 قسمت‌های روشن محو و بیش از حد OVER نشده‌اند.
دو عکس آخر Underexposed هستند و این بدین معناست که روی نقاط روشن نورسنجی انجام شده است. برای جلوگیری از این اتفاق در قسمت‌های تاریک سوژه یا محیط نورسنجی انجام دهید و سپس عکاسی کنید.
۱/۱۰۰۰ ثانیه با f2.8
۱/۵۰۰ ثانیه با f2.8
۱/۲۵۰ ثانیه با f2.8
۱/۱۲۵ ثانیه با f2.8
۱/۶۰ ثانیه با f2.8
۱/۳۰ ثانیه با f2.8
اسلاید
اسلاید جزو دل نازک‌ترین و حساس‌ترین نوع فیلم‌ها به شمار می‌رود. چرا که طیف نوردهی کمتری نسبت به فیلم‌های نگاتیو دارد. بهتر است فیلم‌های اسلاید را Underexposed و Overexposed نکنید چون نتایج ناامید کننده‌ای خواهد داشت. هنگام عکاسی با اسلاید‌ها بهتر است نورسنجی روی نقاط سایه روشن و در عکاسی پرتره نورسنجی روی پوست صورت انجام شود.
در عکس‌های زیر نورسنجی در روی سایه‌ها باعث پدیدار شدن نور شدید در قسمت‌های روشن عکس و همچنین نورسنجی روی نقاط روشن عکس باعث از دست رفتن جزئیات در سایه‌ها شده است. عکس سوم بهترین نتیجه بین عکس‌های موجود است که در آن روی پوست و با نورسنج دستی نورسنجی انجام شده است.
۱/۲۵۰ ثانیه با f2.8
۱/۱۲۵ ثانیه با f2.8
۱/۶۰ ثانیه با f2.8
۱/۳۰ ثانیه با f2.8
۱/۱۵ ثانیه با f2.8
۱/۸ ثانیه با f2.8
تکنیک‌های نورسنجی
نورسنجی توسط خود دوربین
نورسنجی توسط خود دوربین رایج‌ترین نوع نورسنجی در عکاسی می‌باشد، اکثر دوربین‌های آنالوگ دارای نورسنج داخلی هستند که بسیار ساده بوده و به شرطی از دقت بالایی برخوردار خواهند بود که به صورت صحیح مورد استفاده قرار گیرند. اگرچه این نورسنج‌ها رایج‌ترین گزینه موجود هستند اما همه آنها به یک شکل نبوده و برخی پیچیده و دارای تنظیمات حرفه‌ای برای سنجش نور هستند. برای مثال دوربین‌های جدید‌تر نیکون و کنون از گزینه‌های پیشرفته‌تری برای این کار برخوردارند، مانند:
- نورسنجی ماتریسی
- نورسنجی تمرکز بر مرکز
- نورسنجی نقطه‌ای
نورسنجی ماتریسی
(Matrix (Nikon) & Evaluative (Canon
در این حالت نورسنج دوربین با در نظر گرفتن فاکتور‌های مختلفی مانند رنگ‌های تیره، نقطه فوکوس، فاصله سوژه و نقاط تاریک و روشن موجود در عکس عمل می‌کند. این روش بسیار هوشمندانه می‌باشد ولی در صحنه‌هایی که نور پیش زمینه سوژه زیاد باشد نورسنج دچار خطا در محاسبه دقیق می‌شود.
نورسنجی تمرکز بر مرکز
Center-weight metering
این نوع نورسنجی یک گزینه دقیق‌تر و مناسب‌تر برای عکاسی پرتره و زمانی که نور پس‌زمینه بیشتر است می‌باشد. به طور ساده این نوع نورسنجی در مرکز تصویر انجام شده و از بقیه اجزای صحنه چشم پوشی می‌کند.
نورسنجی نقطه‌ای
Spot metering
در این حالت نورسنجی در اطراف یک نقطه متمرکز می‌شود و بقیه اجزا نیز نادیده گرفته می‌شوند و تقریبا این روش دقیق‌تر از بقیه روش‌ها است. البته همه‌ی دوربین‌های آنالوگ این تنظیمات را ندارند اما بیشتر آنها از نورسنجی Center-weight metering بهره می‌برند. نورسنج‌های Center-weight در نورهای معمولی به خوبی عمل می‌کنند اما در شرایطی که نور باعث ایجاد کنتراست شدید می‌شود (برای مثال یکی از این شرایط نوری زمانی است که نور پس زمینه سوژه بسیار روشن است) شما باید توجه کنید که چه نوری برای نورسنجی انتخاب می‌کنید.
برای تسلط به نورسنج دوربین خود توصیه می‌کنیم که یادداشت‌هایی از چگونگی نورسنجی خود داشته باشید. این کار به شما کمک می‌کند نورسنج دوربین خود را بهتر بشناسید و در عکاسی‌های بعدی عملکرد بهتری از خود نشان دهید.
نورسنج‌های تابشی
ازین جهت که نورسنج‌های دستی، دقت و سرعت عمل بالایی در سنجش نور دارند بیشتر عکاسان از این روش برای نورسنجی پروژه‌های مهم خود بهره می‌برند. نورسنج‌های تابشی دستی به این صورت عمل می‌کنند که با اندازه‌گیری نوری که به سوژه شما برخورد می‌کند و با متوسط گیری از قسمت‌های روشن و تاریک صحنه شما، مقادیر دیافراگم و سرعت شاتر متناسب با هم را نشان می‌دهند.
تمامی نکات نورسنجی که قبلا ذکر شد را می‌توانید در همین روش هم انجام دهید و سپس عکاسی کنید. برای مثال اگر شما عکاسی پرتره انجام می‌دهید می‌توانید نورسنج را نزدیک سوژه خود قرار دهید تا نوری که به سوژه شما می تابد به نورسنج برخورد کرده و با کمک نتایج پیشنهادی آن عکاسی را ادامه دهید.
۱. نورسنجی قسمت‌های روشن
نورسنجی در قسمت‌های روشن باعث می‌شود که قسمت‌های تاریک یا سایه‌ها، تیره‌تر شوند و جزئیات کمتری در آنها ثبت شود.
۱/۵۰۰ ثانیه با f2.8
۲. نورسنجی در قسمت‌های سایه روشن
قراردادن نورسنج مابین قسمت‌های روشن و سایه باعث محاسبه متوسط نور برخوردی به سوژه شما می‌شود.
۱/۲۵۰ ثانیه با f2.8
۳. نورسنجی در قسمت‌های تاریک یا سایه
نورسنجی در نقاط تاریک یا سایه‌ها باعث ثبت جزئیات بهتری در آنها شده و به دلیل طیف نوری گسترده فیلم‌های نگاتیو قسمت‌های روشن عکس بیش از حد روشن ثبت نمی‌شوند.
۱/۹۰ ثانیه با f2.8
قانون Sunny 16
اگر از دوربین‌های مکانیکی و بدون نورسنج یا دوربینی استفاده می‌کنید که نورسنج آن دچار مشکل شده باشد، می‌توانید با استفاده از این قانون ساده و کاربردی، بدون استفاده از نورسنج به عکاسی ادامه دهید. جالب است بدانید که بیشتر عکاسان خیابانی از این روش در عکاسی‌شان استفاده می‌‌کردند. شما می‌توانید این روش را یادداشت کرده و همراه خودتان داشته باشید یا حتی با یک جستجوی ساده در اینترنت به آن دسترسی داشته باشید.
- دیافراگم را بر اساس شرایط نوری، طبق شکل زیر تنظیم کنید.
- سرعت شاتر دوربین را بر اساس iso فیلمی که استفاده می‌کنید تنظیم کنید و توجه داشته باشید این مقدار تا آخر عکاسی ثابت خواهد بود.
بدین صورت که اگر برای مثال شما از فیلمی با ایزوی ۲۰۰ استفاده می‌کنید نزدیک‌ترین سرعت شاتر به این عدد را انتخاب کنید که برای این شرایط از سرعت ۱/۲۵۰ ثانیه استفاده می‌کنیم. یا اگر ایزوی فیلم شما ۴۰۰ باشد می‌توانید از سرعت شاتر ۵۰۰/۱ ثانیه مطابق این قانون برای عکاسی بهره بگیرید.
این نکته را در نظر داشته باشید که قاعده Sunny 16 بیشتر به عنوان یک راهنماست تا یک قانون کلی و فقط به عنوان یک نقطه شروع برای شماست و هرچه بیشتر از این روش استفاده کنید بیشتر متوجه آن خواهید شد.
اگر از این روش برای نورسنجی استفاده می‌کنید توصیه می‌کنیم که از فیلم‌های نگاتیو رنگی و سیاه و سفید به دلیل طیف گسترده نورگیری که دارند استفاده کنید. چون با استفاده از این فیلم‌ها دیگر نگران نابود شدن نقاط روشن عکس خود نخواهید بود.
اپلیکیشن‌های نورسنجی گوشی‌های هوشمند
اگر نورسنج دستی همراهتان ندارید یا نورسنج دوربینتان دچار مشکل شده است می‌توانید از اپلیکیشن‌های نورسنجی تلفن‌های همراهتان نیز بهره ببرید. شاید برایتان این سوال پیش بیاید که این اپلیکیشن‌ها چقدر قابل اعتماد هستند؟
در پاسخ به این سوال می‌توانیم بگوییم که اگر نحوه‌ی استفاده درست این اپلیکیشن‌ها را بدانید، می‌توانند گزینه‌ی بسیار مناسبی جهت نورسنجی باشند. بیشتر این اپلیکیشن‌ها رایگان هستند و عملکرد مشابهی با اکثر نورسنج‌های دستی دارند.
بدین صورت که ابتدا شما iso فیلم خود را وارد کرده و سپس دوربین گوشی را به سمت صحنه‌ای که مد نظر دارید نشانه می‌روید و سپس اپلیکیشن مقادیر مختلف دیافراگم و سرعت شاتر متناسب با آن را برای شما مشخص خواهد کرد که هر دوی آنها با توجه به هدف شما قابل تغییر هستند.
توجه داشته باشید اگر سوژه از شما دور است ابتدا به سوژه نزدیک شوید و عمل نورسنجی را انجام دهید تا مقادیر دقیق‌تری به دست آورید و سپس کادر مورد نظر خودتان را تشکیل داده و عکاسی کنید.
- توصیه می کنیم در صحنه های بسیار تاریک و شب از این اپلیکیشن‌ها استفاده نکنید.
Pocket Light Meter
Light Meter
Lux
Lumu Light Meter
بیشتر بخوانید:
منبع: TheDarkroom